Газрын тосны үнийн СЭРГЭЛТ шатахууны үнийн өсөлтөөр илрэх нь

Ковидын вакцин тойрсон эерэг мэдээнээс хойш дэлхийн эрдсийн зах сэргэж эхэлснийг алт, зэс, нүүрс, төмрийн хүдэр, газрын тосны ханшаас харж болохоор байна. “Голомт капитал ҮЦК” ХХК-ийн Хөрөнгө оруулалтын хэлтсээс уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнийн таамаглал, судалгаа, тоймыг долоо хоног бүр шинэчлэн хүргэж эхлээд буй. Өнгөрсөн долоо хоногт буюу арванхоёрдугаар сарын 14-20-ны хооронд таваарын зах зээл ямархуу байсныг сонирхуулъя.

Өнгөрсөн долоо хоногт “West Texas Intermediate (WTI)” газрын тосны ханш нэг баррель нь 46.66 ам.доллараас эхэлж, оргил үедээ 49.16 ам.долларт хүрч эцэстээ 47.66 ам.доллар дээр тогтжээ. “Brent” газрын тосны ханшийн хувьд нэг баррель нь 50.09 ам.доллараас эхэлж, оргил үедээ 52.32 ам. долларт хүрч эцэстээ 50.47 ам. доллар дээр тогтсон байна. ОПЕК болон бусад газрын тос олборлогч орнууд 2021 оны нэгдүгээр сараас нийлүүлэлтийн хэмжээгээ өдрийн 500 мянган баррелиар нэмэгдүүлж, цаашид сар бүрийн хурлаар нэмэлт өөрчлөлт оруулах төлөвлөгөөтэй байгаа юм. Саудын Арабын Эрчим хүчний сайд Абдулазиз бин Салман сар бүр зохион байгуулагдах уулзалт нь олборлогч орнуудад зах зээлийг ажиглах биш идэвхтэй удирдах боломж олгож байгааг онцлоод буй. ОХУ-ын ерөнхий сайдын орлогч Александр Новак саявтар хийсэн мэдэгдэлдээ дэлхийн газрын тосны эрэлт цар тахлын өмнөх үетэй харьцуулахад өдрийн 6-7 сая баррелиар доогуур хэвээр байгаа учир зах зээлд хүчтэй хариу нөлөө үзүүлэх ажлыг идэвхжүүлнэ гээдэхсэн. Өнгөрөгч долоо хоногийн амралтын өдрүүдээр АНУ-ын Засгийн газар 900 тэрбум ам.долларыг эдийн засгийг тэтгэх хөтөлбөрт зарцуулахаар баталж, өрх бүрт 600 ам.доллар олгож, ажилгүйдлийн тэтгэмжийг 300 ам.доллараар нэмэгдүүлэхээр зориод эхэлчихсэн. Энэ арга хэмжээ эдийн засгийг дэмжиж, иргэдийн худалдан авах чадварыг дэмжих зорилгод чиглэсэн гэж “Голомт капитал”-аас гаргасан таваарын үнийн таамаглал, судалгаанд онцолжээ. Дэлхийн зах зээл дэх газрын тосны үнийн сэргэлтийн нөгөө талд шатахуунаа 100 хувь гаднаас импортолж хэрэглэдэг манайх шиг улсуудад шатахууны үнэ нэмэгдэх бодит үнэн бий.

“Блүүмбэрг” саяхны мэдээлэлдээ газрын тосны үнийн сэргэлтэд вакцин, Байдены ялалт, Хятад тэргүүтэй Азийн улсуудын эдийн засгийн хурдтай сэргэлт, ОПЕК-ийн үйлдвэрлэлээ нэмэх тохироо нөлөөлсөн гээд коронагийн идэвхтэй тархалт газрын тосны үнэд хазаар болж магадгүйг ч онцолжээ. Хэрвээ газрын тосны үнэ одоогийн түвшиндээ үргэлжилбэл 2021 оны нэгдүгээр сарын бензиний үнэ 59 ам.доллараар, өвлийн дизелийн түлшний үнэ мөн 59 ам.доллараар өсөх тоооцоо гарч байна. Харин газрын тосны үнэ энэ түвшиндээ хадгалагдвал хоёрдугаар сарын бензиний үнэ 12 ам.доллараар, өвлийн дизель түлшний үнэ 10 ам.доллараар өсөх зураг харагдаж байгаа юм. Товчхондоо сүүлийн үед дэлхийн зах зээлд ажиглагдсан газрын тосны үнийн сэргэлт манай улсын хувьд шатахууны үнийн өсөлтөөр илрэх нь тодорхой болчихлоо. Өөрөөр хэлбэл ирэх сараас шатахууны үнэ нэмэгдэх нь. Онцолж хэлэхэд газрын тосны үнэ хамгийн сүүлд 2020 оны гуравдугаар сарын 3-нд 50 ам.доллар давж байсан юм. Нийслэлийн статистикийн газрын мэдээллээс харахад тухайн үед шатахууны жижиглэнгийн үнэ Улаанбаатарт 1650-1750 төгрөг байж.

ТӨМРИЙН ХҮДРИЙН ХАНШ “ЯВАН ЧАНГАРНА”

Баасан гаригт буюу арванхоёрдугаар сарын 18-нд төмрийн хүдрийн ханш сүүлийн есөн жилийн хамгийн өндөр цэгт хүрчээ. Төмрийн хүдрийн арилжаа 2011 оны аравдугаар сараас хойшхи хамгийн өндөр түвшинд хүрч, 2020 онд 78 хувь өссөн зурагтай харагдаж байна гэж “Голомт капитал”-ын шинжээчид онцолжээ. Сүүлийн хэдэн долоо хоногт төмрийн хүдрийн ханш өссөнд цаг агаарын хүнд нөхцөлөөс үүдэлтэйгээр Бразилийн төмрийн хүдрийн экспорт зогссон нь нөлөөлж. Өөр нэг том нөлөө нь Хятадын гангийн үйлдвэрлэлийн өсөлт. Урд хөршийн ган үйлдвэрлэлийн сэргэлт Австрали, Бразилийн төмрийн хүдрийн импортыг нэг тэрбум тонноор өсгөжээ. Хятадын гангийн арилжаачид барилгын салбарын ган төмрийн бүтээгдэхүүнүүд тэр дундаа арматурын ханш арванхоёрдугаар сарын 21-25 нд чангарах төлөвтөй байгаа хэмээж. Гангийн ханш цаашид ч өсөх таамаг давамгайлж байгаа аж. Товчхондоо коронагийн дараахь дэлхийн эдийн засгийн сэргэлт төмрийн хүдрийн үнийг “яван чангарахад” нөлөөлөх нь тодорхой болжээ.

ГАНГИЙН ӨССӨН ХЭРЭГЛЭЭ КОКСЖИХ НҮҮРСНИЙ ЗАХ ЗЭЭЛД ӨНГӨ НЭМНЭ

Гангийн хэрэглээний өсөлт гангийн үйлдвэрийн гол түүхий эд коксжих нүүрсний зах зээлд ч өнгө нэмэх нь. Коксжих нүүрсний үнэ дэлхийн зах зээл дээр тогтвортой байна. “Голомт капитал”-ын шинжээчид БНХАУ Австралид тавьсан импортын хоригоо цуцлах ямар нэгэн арга хэмжээ авахгүй хэвээр байгаа хэмээн тодотгожээ. Австралийн Аж үйлдвэрийн сайдын мэдэгдэж байгаагаар энэ онд тус улсын металлургийн нүүрсний экспортын орлого 35 хувиар унаж 22 тэрбум австрали долларт хүрэх төлөвтэй байгаа гэнэ. БНХАУ-ын Үндэсний хөгжил шинэчлэлийн комиссоос дотоодын нүүрсний нийлүүлэлтийн хомсдолыг арилгах зорилгоор гадаадын 10 томоохон эрчим хүчний байгууллагуудад нүүрс экспортлох зөвшөөрөл олгожээ. Тус зөвшөөрөлд Австралийг оруулаагүй аж. Монголд “Ковид-19” эрчимжиж байгаатай холбоотой Ганц модны боомтоор өдөрт дунджаар 170 гаруй машин нүүрс тээвэрлэж байгаа гэх мэдээллийг SxCoal онцолжээ.

АНУ, ЕВРОП, ХЯТАДЫН СЭРГЭЛТ ЗЭСИЙН ХАНШИЙГ ӨСГӨЖ БАЙНА

Өнгөрсөн долоо хоногт аж үйлдвэрийн салбарын металлуудын эрэлтийн өсөлт болон агуулахын нөөцүүдийн бууралттай холбоотойгоор LME зэсийн ханш 8000 ам.доллар давжээ. Түрүү долоо хоногт DXY индекс унаж 90 ам.доллараас доош орсон буюу ам.долларын ханш сул байгаа нь зэсийн ханш өсөхөд томоохон нөлөө үзүүлсэн хэмээн “Голомт капитал”-ын шинжээчид онцолж байна. АНУ-ын конгресс эдийн засгийг тогтворжуулах хөтөлбөртөө 900 тэрбум ам.долларыг зарцуулахаар болоод буй. Тус хөтөлбөрийн 600 тэрбум ам.доллар нь шууд дэмжлэг хэлбэрээр зарцуулагдах бол үлдсэн 300 тэрбум ам.доллар нь ажилгүйдлийг бууруулах хэлбэрээр олгогдох төлөвтөй байгаа. Тус мэдээлэлтэй холбоотойгоор зэсийн ханш цаашид өсөх хандлагатайг олон улсын байгууллагууд мэдэгджээ. АНУ, Европ, БНХАУ зэрэг орнуудын аж үйлдвэрийн салбарын сэргэлт нь цаашид зэсийн ханш өсөх суурь нөхцөл болж байгааг dailyfx-аас мэдэгджээ. Бүр тодруулж хэлбэл, Хятадын аж үйлдвэрийн салбар дахь зэсийн эрэлт өндөр байх төлөв тод анзаарагдаж байгаа юм. Ханшийн өсөлттэй холбоотойгоор зэс олборлогч компаниудын үнэлгээ, ашиг ч өсөөд эхэлчихэж. Дэлхийн томоохон зэс олборлогчдын нэг Freeport- McMoRan Inc NYSE:FCX-н ханш гэхэд л гуравдугаар сараас хойш 350 хувь өсчээ. Төгсгөлд нь онцлоход, Newmont Corp-ийн Richard Adkerson 2021 онд хүү татварын өмнөх ашгаа хоёр нугалах боломжтой болсноо мэдэгдэж, 2016 оноос хойших хамгийн ээлтэй жил болно гэж мэдэгджээ.

Б.Баасансүрэн, Өдрийн Сонин

Post Views: 1,582